**مقدمه**
حجه الاسلام والمسلمین حسین سبحانی نیا، یکی از چهره‌های تاثیرگذار در تاریخ معاصر ایران است که در عرصه سیاست، دیپلماسی و علوم اسلامی، نقش بسزایی ایفا کرده است. از نمایندگی مردم نیشابور و فیروزه در چندین دوره مجلس شورای اسلامی گرفته تا فعالیت‌های بین‌المللی در عرصه دیپلماسی و مشارکت در تحولات کلیدی تاریخ انقلاب اسلامی ایران، زندگی وی پر از دستاوردهای علمی و اجرایی است. حسین سبحانی نیا که با تجربه‌ای عمیق در عرصه‌های مختلف، به عنوان فردی برجسته در تاریخ جمهوری اسلامی شناخته می‌شود، همواره در کنار مبارزات سیاسی، به تحصیلات حوزوی و دانشگاهی خود نیز اهمیت زیادی داده است.
وی در تاریخ بیستم خردادماه ۱۳۳۳ در شهرستان نیشابور متولد شد و در مسیر طولانی خدمت به مردم ایران، همواره به عنوان یک مجتهد و سیاستمدار برجسته شناخته شده است.در این زندگینامه، به بررسی زندگی شخصی و حرفه‌ای ایشان خواهیم پرداخت و نگاهی جامع به سوابق علمی، اجرایی، سیاسی و حوادث تاریخی که ایشان در آن‌ها حضور داشته، خواهیم انداخت.
| ردیف | موضوع | اطلاعات |
| ۱ | نام | حسین سبحانی نیا |
| ۲ | تاریخ تولد | ۲۰ خرداد ۱۳۳۳ |
| ۳ | محل تولد | نیشابور |
بخش اول: تحصیلات و آغاز فعالیت‌ها
حسین سبحانی نیا تحصیلات خود را از سنین نوجوانی در حوزه علمیه گلشن نیشابور آغاز کرد. در سال ۱۳۴۴ به حوزه علمیه نیشابور پیوست و در مدت دو سال، مقدمات علوم دینی را فرا گرفت. پس از آن، در سال ۱۳۴۷ به مشهد رفت و در مدرسه مرحوم آیت‌الله العظمی میلانی در سطوح عالیه و خارج فقه به تحصیل ادامه داد.
همزمان با تحصیلات حوزوی، ایشان در دانشگاه تهران نیز مشغول به تحصیل شد و در سال ۱۳۵۳ موفق به دریافت مدرک لیسانس در رشته علوم سیاسی شد. ایشان پس از پیروزی انقلاب اسلامی به تحصیلات خود ادامه داد و موفق به اخذ مدرک فوق‌لیسانس در روابط بین‌الملل از همان دانشگاه گردید. در ادامه، حسین سبحانی نیا در مقطع دکترا (PH.D) در رشته علوم سیاسی پذیرفته شد و در سال ۱۳۷۹ این مقطع را با موفقیت به پایان رسانید.
| ردیف | مقطع تحصیلی | رشته تحصیلی | مکان تحصیل | سال تحصیل |
| ۱ | حوزوی | سطوح عالیه و خارج فقه | حوزه علمیه مشهد و تهران | ۱۳۴۴–۱۳۵۳ |
| ۲ | کارشناسی | علوم سیاسی | دانشگاه تهران | ۱۳۵۳–۱۳۵۷ |
| ۳ | دکترا | علوم سیاسی | دانشگاه تهران | ۱۳۷۳–۱۳۷۹ |
بخش دوم: سوابق سیاسی و اجرایی
سبحانی‌نیا پس از تکمیل تحصیلات در عرصه سیاست وارد شد. او در دوران انقلاب اسلامی و مبارزات ضد رژیم پهلوی به طور فعال در انجمن‌های اسلامی دانشگاه‌ها مشارکت کرد و نقش مهمی در گسترش مبارزات سیاسی ایفا نمود. پس از پیروزی انقلاب، با همکاری با حزب جمهوری اسلامی ایران و تحت نظر آیت‌الله خامنه‌ای، مسئولیت‌های مختلفی را بر عهده گرفت.در سال ۱۳۵۹، به درخواست شهید آیت‌الله دکتر بهشتی به وزارت امور خارجه منتقل شد و مسئولیت‌های مهمی در حوزه آموزش و ارزشیابی در این وزارتخانه بر عهده گرفت. این دوران، آغاز فعالیت‌های دیپلماتیک و سیاسی ایشان بود.
حسین سبحانی‌نیا علاوه بر حضور در مجلس، در سمت‌های مختلف مدیریتی و اجرایی نیز فعالیت کرده است. از جمله مهم‌ترین این سمت‌ها می‌توان به سفیر جمهوری اسلامی ایران در کشور مغرب، معاون سیاسی سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران، مشاور وزیر امور خارجه و مدیر مسئول ماهنامه‌های سیاسی و نظامی اشاره کرد.
حسین سبحانی نیا از دوران جوانی با فعالان سیاسی و مذهبی ارتباط نزدیکی برقرار کرده و در سازماندهی مبارزات علیه رژیم پهلوی مشارکت داشت. او که در دوران دانشگاه به فعالیت‌های سیاسی مشغول بود، در انتقال افکار و دیدگاه‌های روحانیون به دانشجویان و بالعکس نقش عمده‌ای ایفا کرد. این فعالیت‌ها در نهایت به همکاری ایشان با حزب جمهوری اسلامی و آغاز فعالیت‌های اجرایی در نظام جمهوری اسلامی منجر شد.
در سال ۱۳۵۹، حسین سبحانی نیا با مشورت شهید آیت‌الله دکتر بهشتی به وزارت امور خارجه منتقل شد. ایشان در این وزارتخانه در بخش‌های مختلفی مانند آموزش، ارزشیابی، گزینش و بازسازی نیروی انسانی فعالیت داشت و در سال ۱۳۶۳ به عنوان مشاور وزیر امور خارجه منصوب شد.
حسین سبحانی‌نیا از سال ۱۳۶۳ و پس از انتخاب به عنوان نماینده مردم نیشابور، به عنوان یک چهره تأثیرگذار در مجلس شورای اسلامی شناخته شد. او در ادوار مختلف مجلس شورای اسلامی، به ویژه در کمیسیون‌های سیاست خارجی و امنیت ملی، حضور مؤثری داشت و نقش مهمی در تصویب قوانین کلیدی و اتخاذ تصمیمات مهم برای کشور ایفا کرد. او در شش دوره از انتخابات مجلس شورای اسلامی به نمایندگی مردم نیشابور و فیروزه انتخاب شد. در دوره‌های مختلف، او در کمیسیون‌های مختلف مانند کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، کمیسیون سیاست خارجی و همچنین هیئت رئیسه مجلس نقش‌های برجسته‌ای ایفا کرد. حضور ایشان در کمیسیون‌های امنیتی و بین‌المللی مجلس، نشان از تخصص ایشان در مسائل سیاسی و خارجی دارد.
| دوره مجلس | تعداد آراء ماخوذ | کل آراء | درصد آراء | مرحله انتخاب |
| دوم | ۷۰۱۰۱ | ۱۲۵۱۸۸ | ۵۶ | اول |
| سوم | ۴۹۸۳۸ | ۱۱۳۳۴۳ | ۴۴ | دوم |
| چهارم | ۵۸۶۶۵ | ۱۴۲۵۸۱ | ۴۱٫۱ | اول |
| هفتم | ۷۷۴۷۶ | ۱۸۷۰۷۸ | ۴۱٫۴۱ | اول |
| هشتم | ۶۵۹۰۰ | ۱۸۳۰۱۳ | ۳۶ | اول |
| نهم | ۷۸۶۸۹ | ۲۳۴۵۳۲ | ۳۳٫۵۵ | اول |
در دوره نهم مجلس شورای اسلامی، حسین سبحانی‌نیا به عنوان یکی از نمایندگان با طرح‌ها و لوایح مختلفی نقش‌آفرینی کرد. او در این دوره تأکید زیادی بر تصویب قوانین اساسی داشت که بتوانند به طور مؤثر به بهبود فرآیندهای مختلف کشور کمک کنند. از جمله طرح‌های امضا شده توسط وی، می‌توان به قوانین مرتبط با حوزه‌های اقتصادی و سیاسی اشاره کرد. برای مثال، وی در مباحث مربوط به ارتقای شفافیت و کارایی مجلس و دولت نقش فعال داشت و تأکید کرد که مجلس نباید به جایگاه “در رأس امور” بودن خود خدشه‌ای وارد کند و قوانین باید از پیچیدگی‌های غیرضروری و سلیقه‌ای دوری کنند Khabar Online و Khabar Online.
یکی از اهداف مهم سبحانی‌نیا در این دوره، تقویت جایگاه شورای نگهبان و جلوگیری از خدشه وارد کردن به آن بود. او معتقد بود که این نهاد یکی از ضامن‌های اصلی سلامت قانون‌گذاری و انتخابات در کشور است. همچنین، تلاش‌های وی در تصویب قوانین مرتبط با مدرک تحصیلی نامزدهای انتخابات مجلس نیز از دیگر موضوعات مطرح شده در این دوره بود که به ایجاد شفافیت بیشتر در روندهای انتخاباتی کمک کرد. Khabar Online.
این تأکید بر نقش قوانین در بهبود عملکرد نهادهای دولتی و کاهش فساد نشان می‌دهد که قوانین مؤثر و شفاف می‌توانند به عنوان ابزارهای مهمی در مدیریت بهتر کشور و ایجاد عدالت اجتماعی عمل کنند. نمایندگانی همچون سبحانی‌نیا با طرح‌ها و لوایح پیشنهادی خود سعی داشتند تا این هدف را محقق کنند و این روند در دوره‌های مختلف مجلس ادامه داشته است.
امضاها و اقدامات نمایندگی آقای دکتر حسین سبحانی‌نیا در مجلس
دکتر حسین سبحانی‌نیا، به عنوان نماینده دوره‌های نهم و دهم مجلس شورای اسلامی، با امضای خود در بسیاری از طرح‌ها و لوایح تأثیرگذار مجلس نقش فعال و مهمی ایفا کرده است. بررسی لوایح و طرح‌هایی که وی در دوره نمایندگی‌اش امضا کرده، نشان‌دهنده تنوع موضوعات و حوزه‌هایی است که در آن مشارکت داشته است. در ادامه به برخی از مهم‌ترین این طرح‌ها اشاره می‌شود:
– **طرح الحاق یک تبصره به قانون اعطای مجوز استخدام نیروی انسانی بهداشتی و درمانی (۱۳۹۴/۱۲/۱۰)**: این طرح به منظور بهبود شرایط استخدامی و رفع کمبود نیروی انسانی در حوزه بهداشت و درمان به تصویب رسید و یکی از مهم‌ترین طرح‌هایی بود که در دوره نهم توسط آقای سبحانی‌نیا امضا شد.
– **طرح برداشت پانصد میلیون دلار از صندوق توسعه ملی برای ازدواج جوانان (۱۳۹۳/۰۶/۰۴)**: این طرح با هدف کمک به جوانان در تأمین هزینه‌های ازدواج و حمایت از خانواده‌ها به صندوق توسعه ملی ارجاع شد.
– **طرح حمایت از بیماران خاص و کلیوی (۱۳۹۲/۰۲/۳۰)**: یکی از مهم‌ترین اقدامات اجتماعی در حوزه بهداشت و درمان، حمایت از بیماران خاص و کلیوی بوده که با امضای آقای سبحانی‌نیا به تصویب رسید.
– **طرح اصلاح قانون بیمه اجتماعی کارگران ساختمانی (۱۳۹۲/۱۰/۱۷)**: این طرح به منظور حمایت از کارگران ساختمانی و بهبود شرایط بیمه‌ای آن‌ها تدوین و امضا شد.
– **طرح اصلاح موادی از قانون تشکیلات و وظایف شوراهای اسلامی کشور (۱۳۹۳/۰۷/۰۸)**: هدف این طرح، بهبود عملکرد شوراهای اسلامی و افزایش کارآمدی این نهادها در مدیریت شهری و روستایی بوده است.
– **طرح دائمی شدن قانون مالیات بر ارزش افزوده (۱۳۹۳/۰۸/۰۴)**: یکی از اقدامات مهم برای تثبیت و بهبود وضعیت مالیات‌گیری در کشور، دائمی کردن این قانون بود که با امضای سبحانی‌نیا به تصویب رسید.
– **طرح سنجش و پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی عالی کشور (۱۳۹۳/۰۱/۱۹)**: این طرح با هدف اصلاح و بهبود روند پذیرش دانشجو در مراکز آموزش عالی تدوین شد.
– **طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده (۱۳۹۲/۰۳/۰۶)**: با توجه به اهمیت موضوع جمعیت و نقش خانواده در جامعه، این طرح به منظور ایجاد سازوکارهای حمایتی برای خانواده‌ها و افزایش جمعیت تدوین و امضا شد.
– **طرح حمایت از صنایع پیشرو در فناوری (۱۳۹۱/۰۹/۱۹)**: این طرح با هدف ارتقای بهره‌وری و حمایت از صنایع نوآور و پیشرو در فناوری به تصویب رسید.
– **طرح پیگیری حقوقی-سیاسی کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ علیه دولت ملی ایران (۱۳۹۲/۰۶/۰۵)**: یکی از اقدامات مهم در حوزه سیاست خارجی که توسط آقای سبحانی‌نیا امضا شد، پیگیری حقوقی و سیاسی موضوع کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ بوده است.
– **طرح مقابله با دولت‌ها و نهادهای خارجی حامی تروریسم (۱۳۹۴/۱۰/۲۲)**: در راستای تقویت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و مقابله با حمایت خارجی از گروه‌های تروریستی، این طرح توسط آقای سبحانی‌نیا امضا و به مجلس ارائه شد.
امضای طرح‌های متعدد و متنوع در زمینه‌های مختلف نشان‌دهنده گستره فعالیت‌ها و دغدغه‌های نمایندگی آقای دکتر حسین سبحانی‌نیا در مجلس شورای اسلامی است. تلاش‌های وی در بهبود قوانین، حمایت از معیشت مردم، تقویت نهادهای اجتماعی و اقتصادی، و ارتقای سیاست خارجی ایران، نقش مؤثری در پیشبرد اهداف ملی و حل مشکلات جامعه داشته است. این فعالیت‌ها بیانگر تعهد و توجه نماینده به نیازهای کشور در دوره‌های نمایندگی‌اش می‌باشد.این اقدامات گسترده، نشان‌دهنده اشراف وی بر مسائل مهم کشور و تلاش مستمر برای اصلاح و بهبود قوانین و سازوکارهای حکومتی است.
– مشاور وزیر امور خارجه و سفیر ایران در کشور مغرب (مراکش)
– معاون سیاسی سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران
– مدیر مسئول ماهنامه‌های سیاسی و نظامی همچون “امیران فردا”
– عضو گروه‌های دوستی پارلمان ایران با کشورهای مختلف از جمله چین، ویتنام، سیرالئون و ایتالیا
| ردیف | سمت | سال فعالیت |
| ۱ | نماینده مردم نیشابور و فیروزه در مجلس شورای اسلامی | دوره‌های دوم تا نهم |
| ۲ | عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی | دوره‌های چهارم، هفتم تا نهم |
| ۳ | سخنگوی کمیسیون سیاست خارجی | دوره چهارم |
| ۴ | نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی | دوره هفتم |
| ۵ | مسئول واحد اعزام مبلغ حزب جمهوری اسلامی | ۱۳۵۸ |
| ۶ | رئیس اداره آموزش و گزینش وزارت امور خارجه | ۱۳۵۹ |
| ۷ | سفیر ایران در مغرب | ۱۳۷۵–۱۳۷۹ |
| ۸ | معاون سیاسی سازمان عقیدتی سیاسی ارتش | ۱۳۷۹ |
| ۹ | معاون همکاری‌های علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی | ۱۳۸۰ |
| ۱۰ | مدیرمسئول هفته‌نامه سفیر شرق | تا کنون |
بخش سوم: حوادث تاریخی و تاثیرگذاری‌ها
یکی از مهم‌ترین حوادث تاریخی که حسین سبحانی نیا در آن حضور داشت، انفجار حزب جمهوری اسلامی ایران در ۷ تیر ۱۳۶۰ بود. این حادثه که به ترور سران انقلاب اسلامی منجر شد، یکی از نقاط عطف تاریخ جمهوری اسلامی ایران به شمار می‌آید. در این انفجار بیش از ۷۲ نفر از مقامات ارشد حزب جمهوری اسلامی و مسئولین کشور به شهادت رسیدند. حسین سبحانی نیا در آن زمان در حیاط ساختمان حزب حضور داشت و از جمله کسانی بود که در لحظات وقوع حادثه به همراه دیگر اعضای حزب، تلاش کردند تا از وقوع فاجعه جلوگیری کنند.
> روایت حسین سبحانی نیا
> «در روز وقوع حادثه، من و آقای محمدهاشم رهبری در حیاط حزب جمهوری اسلامی مشغول صحبت بودیم. در این لحظات، آقای محمدرضا کلاهی، فردی که بعدها مشخص شد عامل انفجار بوده، به سرعت در حال دعوت از اعضای حزب برای ورود به جلسه بود و مرتباً اعلام می‌کرد که جلسه شروع شده و باید حضور داشته باشیم. بعد از آن، انفجار رخ داد و این فاجعه به وقوع پیوست.»
بخش چهارم: فعالیت‌های علمی و فرهنگی
حسین سبحانی نیا از سال ۱۳۶۷ به تدریس در دانشگاه‌ها مشغول شد. او در دانشگاه‌های تهران، شهید بهشتی، آزاد اسلامی و دانشگاه علوم و تحقیقات خراسان رضوی به تدریس دروس سیاسی و بین‌المللی پرداخت و بسیاری از دانشجویان از محضر ایشان بهره‌مند شدند.
ایشان همچنین مدیر مسئول و صاحب امتیاز نشریاتی مانند “سفیر شرق” و “امید خراسان” بوده و در این نشریات به تحلیل مسائل سیاسی و بین‌المللی پرداخته است. ایشان همچنین در پروژه‌های مختلف فرهنگی و علمی در سطح ملی و بین‌المللی مشارکت داشته است.
***
بخش پنجم: دستاوردها و افتخارات
– رئیس گروه دوستی پارلمان ایران با کشورهای مختلف
– دبیرکل کانون نمایندگان ادوار مجلس شورای اسلامی
– مشاور سیاسی خانه معلم ایران
– رئیس هیئت امنای بنیاد عام المنفعه سبحانی نیا
حسین سبحانی نیا همچنان در عرصه‌های علمی، اجرایی و سیاسی فعال است و تأثیرات زیادی در تحولات جمهوری اسلامی ایران داشته است.
**پایان**
این زندگینامه تنها بخشی از داستان زندگی یک شخصیت برجسته است که همواره با تعهد به آرمان‌های انقلاب اسلامی، در عرصه‌های مختلف سیاسی و فرهنگی برای تحقق اهداف ملت ایران گام برداشته است. حسین سبحانی نیا با ویژگی‌هایی چون دانش، صداقت و دقت نظر در تحلیل مسائل سیاسی، یکی از چهره‌های بی‌بدیل تاریخ معاصر ایران به شمار می‌رود.
